جای خالی نظارت بر موتورسواران مسافربر
با پول مسافرکشی با موتور یک خانه نقلی برای خانواده چهار نفره‌اش در محله جوادیه تهران خریده ، او سال‌های پیش نصاب ماهواره بوده و حالا...
پدیده جدیدی نیستند و
حدود 20 سال است که در اغلب معابر شهرهای بزرگ دیده می شوند. در دهه اخیر تعدادشان
افزایش داشته و حتی به شهرهای کوچکتر هم رسیده اند. مردانی که با موتور مسافر حمل می
کنند و گویا هیچ نهادی نیست که بر آنان نظارت داشته باشد.
به گزارش
خبرنگار اجتماعی تدبیر 24 ، کمتر کسی را می توان پیدا کرد که سروکار روزانه با موتور
سوارهای مسافربر نداشته باشد ، مردانی که سوار بر موتورسیکلتی ارزان قیمت آهسته از
کنار شهروندان ایستاده در حاشیه خیابان ها عبور می کنند و با یک کلمه دنبال مشتری می
گردند؛ « موتور؟» غالبا پاسخ منفی است اما وقتی مسافری با اشاره سر از تمایلش برای
به مقصد رسیدنش به وسیله موتور خبر می دهد تازه ماجرا آغاز می شود، نرخ های بالا و
خطر بالاتر ، موتور سوار بدون داشتن کلاه ایمنی مسافر را سوار بر ترک موتور خود می
کند و در خیابان ها و معابر شهر ویراژ می دهد. فرقی ندارد پیاده رو ، خط ویژه اتوبوس،
مسیر یک طرفه یا خیابانی مسدود شده آنها مسیر را طی می کنند تا به ضم خود مهارتشان
در راندن موتورسیکلت را اثبات کنند و به مسافرشان نیز بقبولانند که اگر نبودند هرگز
در موعد مقرر به قراری که داشتند نمی رسیدند. موتور سوار در پایان هزینه ای چند برابر
از کرایه تاکسی را از مسافرش می گیرد و به دنبال مسافری دیگر می رود.
این روایت
هر روزه موتور سواران است و شهروندان عجول اما با گذشت دو دهه از بروز این پدیده هیچ
نهاد و سازمانی نیست که بر این افراد نظارت داشته باشد و موسسات اتومبیل کرایه و پیک
های موتوری نیز تنها از موتور سواران برای ارسال بسته و کالا استفاده می‌کنند و حمل
و نقل مسافر به وسیله آنها ممنوع است.
از کجا
آمده‌اند؟
تقریبا
همه می‌دانند که مسافرت درون شهری، آن هم با این وضعیت از خطرناکترین سفرهای درون شهری
است و آمار 30 هزار و 901 جانباخته موتورسیکلت سوار در سال‌های 85 تا 89 نیز موید این
ادعاست. اما موتور سیکلت سواران هر روز بیشتر می‌شوند و مسافربران موتور سوار نیز با
نسبتی بیشتر رشد می‌کنند تا جایی که امروز در سطح شهرهای مانند تهران می‌توان افرادی
را دید که با ظاهری آراسته و کت و شلواری چند صد هزار تومانی سوار بر ترک موتوری که
قیمتش از لباس بر تنشان نیز ارزان تز است نشسته و در در حال تردد در خط ویژه اتوبوس‌های
تندرو هستند!
مرتضی ،
35 ساله‌است ومی‌گوید از سال 88 پس از آنکه از یکی از شرکت‌های دولتی اخراج شده با
موتور کار می کند ، اوبه خبرنگارما می‌گوید : فرقی نمی کند مسافر باشد یا بار ، هرچه
باشد جابجا می‌کنم، اما چون برای خودم کار می‌کنم ، بیشتر مسافر جابجا می‌کنم و حتی
سه مسافر هم سوار کرده‌ام . مرتضی روزانه حدود 40 تا 80 هزار تومان در آمد دارد و می‌گوید
بیشتر در محدوده طرح ترافیک و بازار تهران فعالیت دارد اما به دلیل اینکه برخی از مناطق توسط تعدادی از
موتور سواران قرق شده مسافرکشی در آنها سخت است و اگر مسافری سوار کند هنگام حرکت بوده
و امکان توقف وجود ندارد چراکه ممکن است با برخی دیگر از همکارانش درگیر شود.
امید ،
28 ساله است و عمدتا در میدان جمهوری توقف می‌کند ، به گفته خودش حدود چهار سال است
که با موتور مسافر جایجا می‌کند و چون دوست داشته برای خودش کار کند ، هیچگاه حاضر
به رفتن بر سر کار دولتی و اداری نیست، دیپلم دارد و می‌گوید که اگر پول بیشتری داشته
باشد با ماشین در آژانس کار خواهد کرد اما فعلا از کاری که می‌کند راضی است. این موتورسیکلت
سوار درآمد روزانه‌اش را حدود50 هزار تومان اعلام می‌کند و می‌گوید: اگر بخواهم درامدم
بیشتر هم می‌شود اما هرکسی را سوار نمی‌کنم ، اگر با خودشان بار داشته باشند یا لباس
های کثیفی پوشیده باشند دلم نمی خواهد سوار موتورم شوند. او از اینکه جایی برای نظارت
بر عملکردشان وجود ندارد راضی است و می‌گوید: مگر تاکسیرانی یا آژانس‌های که نظارت
می‌کنند چه گلی به سر رانندگان خود زده اند ، فقط از مردم پول می‌گیرند و بعد کار
خاصی انجام نمی‌دهند ، اگر پول خوبی بدهی یا آشنا داشته باشی خط خوبی می‌گیری و اگر
پارتی نداشته باشی یک خط پرت تاکسی به آدم می‌دهند و تا دفعه بعد که پول بخواهند یادی
از راننده نمی کنند، اگر مسافربرهای موتور سوار هم ساماندهی شوند همین می‌شود و احتمالا
هر سال می‌خواهند یک پولی بگیرند و بعد مسیرهای خوب را به رفقایشان بدهند.
برخی از
جامعه‌شناسان و کارشناسان اقتصادی نیز درباره این پدیده نظرات متفاوتی دارند ، گروهی
از آنها این موضوع را یک ناهنجاری و حتی در گروه شغل‌های کاذب تعریف می‌کنند و معتقدند
که به افرادی که با موتورسیکلت کار می‌کنند نمی توان عنوان شاغل را اتلاق کرد و در
حقیقت آنها از سر بیکاری یا تنبلی این کار را انتخاب کرده‌اند. اما گروهی دیگر معتقدند
که این موضوع باید ساماندهی شود و اتفاقا در شرایط ترافیکی تهران حضور موتور سواران
می‌تواند موثر باشد.
رضا ، موتور
سوار دیگریست که مدعیست با پول مسافرکشی با موتور یک خانه نقلی برای خانواده چهار نفره‌اش
در محله جوادیه تهران خریده ، او سال‌های پیش نصاب ماهواره بوده و حالا تمایلی به انجام
کار قبلی ندارد و به همین دلیل از هفت صیح تا 10 شب با موتر سیکلتش کار می‌کند. می‌گوید
به دلیل سابقه زیادش در این کار مشکلی با ایستادن در مسیرهای پرمسافر ندارد اما گاهی
برخی از موتورسوران که به تازگی وارد این کار شده‌اند با او درگیری لفطی پیدا می‌کنند.
او برخلاف امید معتقد است که باید در این شغل یک ساماندهی ایجاد شود و برایشان یک صنف
وجود داشته باشد تا بتوانند از این طریق مطالباتشان را مطرح کنندو به گفته رضا اقداماتی
نظیر بیمه ، دریافت وام و ... باید از طریق ساماندهی انجام شود و در حال حاضر چنین
موضوعی وجود نداردو این موتورسوار ادامه می‌دهد: به نظرم همانطور که برخی برای سفر
درون شهری به آژانس می‌روند چه ایرادی دارد که مراکزی هم باشد که موتور سواران در انها
جمع شوند و اقدام به جابجایی مسافر کنند ، اینطوری هم بر هزینه‌ها نظارت وجود دارد
و هم مثلا می‌توان مسافر بران را مجاب کرد که حتما یک کلاه ایمنی برای خود و یک کلاه
ایمنی برای مسافرشان به همراه داشته باشند.
تابستان،
فصل مرگ و میر موتورسواران
آنالیز
آماری که پزشکی قانونی منتشر کرده ، بیانگر این است که تابستان فصل مرگ و میر موتورسواران
است و حالا در آستانه این فصل بار دیگر زنگ خطر مرگ برای موتور سواران به صدا درآمده
، موتور سوارانی که به گفته سردار احمدی مقدم ، رییس پلیس کشور از قشر ضعیف جامعه هستند
و سخت‌گیری با آنها مشکلاتشان را افزایش می‌دهد ، اما تاکنون به نظر می‌رسد همین عدم
برخورد با چنین افرادی مشکلات این حوزه را دو چندان کرده است و اصطلاحاً موجب جری شدن
آنان در قانونگریزی شده است تاجایی که برخی از آنان با لبخندی تمسخر آمیز بر لب از
کنار ماموری که برای جلوگیری از ورود موتور سواران به معابر ممنوعه ایستاده عبور کرده و وارد این طرح می‌شوند.
شاید شهرداری‌ها،
پلیس راهنمایی ورانندگی و حتی دولت و مجلس بتوانند با اعمال و وضع قوانین به ساماندهی
موتور سواران و به ویژه موتورسواران مسافربر اقدام نمایند.
