پربازدیدها

۲۶ فروردین ۱۳۹۵ - ۱۴:۳۰

کد خبر: 11579

انتخابات مجلس؛ فرصتی استثنائی برای اصلاح‌طلبان/قسمت دوم

گزارش تحلیلی سلام نو/

اما تاکتیکی که اصولگرایان اتخاذ کرده‌اند این است که در وهله اول با تبلیغات رسانه‌ای توقعات حامیان اصلاح‌طلبان را از دولت افزایش دهد و سپس با یادآوری عدم تحقق آنها اصلاح طلبان را از دولت ناامید کند.

سرویس سیاسی-مهدی جعفری: در بخش پیشین این نوشتار، به اهمیت انتخابات مجلس برای گروه‌های سیاسی ایران و برگ‌های برنده‌ای که در اختیار اصلاح‌طلبان است پرداخته شد. طبیعتا در مقابل این امتیازاتی که اصلاحات در اختیار دارد، جریان مقابل نیز به آسانی بازی را به آنها واگذار نخواهد کرد. در ادامه به برخی از تاکتیک‌های سیاسی اصولگرایان در این حوزه پرداخته خواهد شد.

تاکتیک‌های اصولگرایان برای مقابله

با توجه به برگهای برنده‌ای که در حال حاضر در اختیار اصلاح‌طلبان است و موضع آنها را برای انتخابات آتی مجلس تقویت می‌کند، اصولگرایان نیز سعی می‌کنند که برای خنثی‌سازی هرکدام از نقاط قوت اصلاح‌طلبان، طرحی را پیشه کنند. در ادامه به برخی از این تاکتیک‌ها اشاره می‌شود:

جدا کردن دولت از اصلاحات

اصولگرایان و اقتدارگرایان از همان آغاز کار دولت اعتدال این تاکتیک را به کار گرفتند. حسین شریعتمداری سردمدار جنگ روانی مطبوعات اصولگرایی چند روز پس از پیروزی حسن روحانی سعی کرد وی را از اساس اصولگرا معرفی کند. وی طی یادداشتی در روزنامه کیهان نوشت: «گفتمان اصولگرایی پیروز شده است. واقعیتی که برای دشمنان بیرونی، اصحاب
فتنه و برخی از مدعیان اصلاحات تلخ و ناگوار بود تا آنجا که هیچیک از آنها
نتوانستند ناخشنودی آمیخته به عصبانیت خود را از مواضع دکتر‌روحانی پنهان
کنند.» این در حالی بود که شریعتمداری دو روز قبل از انتخابات 24 خرداد در یادداشتی از کاندیداهای اصولگرا خواسته بود که سریعا به اجماع برسند و خطاب به آنها در خصوص حسن روحانی نوشته بود: «آیا نمی‌بینید که وطن‌فروشان فتنه آمریکایی- اسرائیلی 88 در باشگاه مدعیان اصلاحات کباده می‌کشند و نامزد آنها به حضور و حمایت این عده که در فتنه 88 آشکارا نقش ستون پنجم دشمن را بر عهده داشتند و از جرج سوروس صهیونیست، تیموتی اش، مایکل لدین و... دستورالعمل می‌گرفتند، افتخار هم می‌کند؟!» همین تاکتیک تا مدتی هم پیگیری شد و اصولگرایان با وجود آنکه تا قبل از اعلام نتایج به شدت به حسن روحانی حمله می‌کردند، با تمام قوا تلاش می‌کردند که در یک وارونه نمایی، روحانی را اصولگرا معرفی کنند. حتی بعضی از این رسانه‌ها سابقه عضویت حسن روحانی در جامعه روحانیت مبارز را بهانه‌ای کردند و وی را کاندید اصولگرایان معرفی کردند! البته این تاکتیک به قدری دچار ضعف گفتمانی بود که امکان پیگیری‌اش وجود نداشت.

اصولگرایان از تلاش برای جداکردن دولت و اصلاحات نگذشتند و اخیرا هم در شانتاژهای رسانه‌ای خود در قالب جدیدی به این قضیه می‌پردازند. به طور مثال اخیرا خبرگزاری فارس در گزارشی تاکید کرده که حسن روحانی «کاندیدای اجاره‌ای اصلاح‌طلبان» بود و آنها به زودی از آن عبور کرده و وی را مورد حمله قرار خواهند داد. اصولگرایان سعی دارند که از هر بهانه‌ای برای ایجاد اختلاف بین حسن روحانی و دیگر اصلاح‌طلبان استفاده کنند و در این میان بازوی رسانه‌ای آنها هم در این تاکتیک وظایف خاصی را بر عهده دارد.

فرار از پاسخگویی نسبت به عملکرد گذشته

عملکرد دولت و مجلس اصولگرا طی ۸ سال گذشته، به نحوی بود که تا حد زیادی پایگاه اجتماعی آن‌ها را تضعیف کرد. اما آثار عملکرد نادرست و ضعیف آنان طی این ۸ سال نه فقط به مواردی که تاکنون طرح شده‌اند محدود نمی‌شود، بلکه هر چه به پیش می‌رویم خصوصا با افشای فسادهای اقتصادی نزدیکان آنان، افرادی بیشتری از حمایت از اصولگرایان دست بردارند. اصولگرایان نمی‌توانند گذشته را پاک کنند و یا حتی نمی‌توانند توجیهی نسبت به برخی از اقدامات اسفبارشان مانند تخلف ۳هزار میلیاردی یا بدهی ۸ هزار میلیاردی بابک زنجانی به بیت‌المال و... انجام دهند.

به نظر می‌رسد تاکتیکی که آنها برای مقابله با آسیب‌های سیاسی این گونه موارد به خودشان اتخاذ کرده‌اند«فرافکنی» است. فرافکنی نه صرفا یک شعار، بلکه یک روش مرسوم سیاسی برای فرار از پاسخگویی است. آنها در برخی موارد فرافکنی را ضمن فرار به جلو به کار می‌بندند. طبیعتا علاوه بر تخلفات مالی گسترده در زمان دولت اصولگرای احمدی‌نژاد، بلکه تصمیمات نادرست آن دولت نیز کارنامه سیاهی را برای اصولگرایان ایجاد کرده است. اصولگرایان سعی دارند تا با فرافکنی هرچند روز یک بار موضوعی را طرح کنند تا فضای سیاسی کشور آرام نباشد. آنها می‌دانند که در صورت رسیدن فضای سیاسی ایران به آرامش، قطعا با دقت بیشتری به کارنامه 8 ساله اصولگرایان پرداخته خواهد شد. همچنین آنها برای فرار از پاسخگویی سعی می‌کنند که اتهامات هرچند واهی را بصورت متقابل مطرح کنند. مثلا چندی پیش اصولگرایان سعی کردند تا بابک زنجانی را برآمده از اصلاحات و جریان اعتدال و سازندگی معرفی کنند! یا به طور مثال چندی پیش علیرضا زاکانی در مصاحبه با خبرگزاری فارس گفته بود که «متاسفانه اساس فساد سازمان‌یافته در دوره حاکمیت و مدیریت تفکر و عناصر کارگزاران در این کشور شکل گرفته است گرچه خود کارگزاران رسماً سال ۷۵ به بعد شکل گرفت اما فساد همینطور هم ادامه پیدا کرد. در حقیقت این جریان و همراهان دوم خردادی آن‌ها مبارزه با فساد را پیشه نکردند و هیچ نمونه و الگویی در این زمینه ندارند.»

البته در این رابطه محمد هاشمی، عضو شورای مرکزی کارگزاران و برادر آیت‌الله اکبر هاشمی رفسنجانی نیز به «سلام نو» گفت: « اما تاکنون بیش از 200 میلیارد دلار فساد مالی در دولت اصولگرایان گزارش شده است که از کل بودجه دولت سازندگی هم بیشتر است. البته این فقط به پرونده‌های فساد مالی مربوط می‌شود که تاکنون رو شده‌اند. مشخص نیست که با گذشت زمان و طرح شدن پرونده‌های دیگر این عدد مربوط به فساد دولت اصولگرای احمدی‌نژاد به چه مقدار خواهد رسید.» وی در ادامه گفت: «با توجه به اینکه بیش از 20 الی 30 درصد بودجه دولت اصولگرایان در فسادهای مالی مورد سوءاستفاده قرار گرفته است، بنابراین اصولگرایان راهی جز این ندارند که فرافکنی کنند.»

ناکارآمد جلوه دادن روحانی در تحقق مطالبات اصلاح‌طلبان

اصلاح‌طلبان در انتخابات ریاست جمهوری پیشین به وضوح در میان بدنه تشکیلاتی خود اظهار کرده بودند که از 24 خرداد صرفا ایجاد فضای تحرک سیاسی را می‌خواهند. جریان اصلاحات هیچگاه قصد نکرد که با هدف گرفتن منصب ریاست جمهوری یا به قدرت رساندن نیروهای خود در وزارتخانه‌ها در انتخابات شرکت کند. هدف لازم و کافی اصلاح‌طلبان این بود که با حمایت سیاسی، رسانه‌ای و تشکیلاتی خود فردی را به قدرت برسانند که به تبع آن فضای بازتری برای فعالیت سیاسی و اجتماعی ایجاد شود که همین اتفاق نیز افتاد و حتی در برخی موارد اصلاحات چیزی بیش از اهدافش را به دست آورد.

اما تاکتیکی که اصولگرایان اتخاذ کرده‌اند این است که در وهله اول با تبلیغات رسانه‌ای، بصورت تدریجی توقع حامیان اصلاح طلبان را از دولت افزایش دهد و سپس با یادآوری عدم تحقق آنها، اصلاح طلبان را از دولت ناامید کند. نتیجه متعاقب این مساله این است که امیدی که حامیان اصلاحات با پیروزی در انتخابات به دست آورد‌ه‌اند به یاس تبدیل خواهد شد که این می‌تواند زمینه توفیق اصولگرایان در انتخابات آتی مجلس باشد. در این زمینه لازم است که فعالین اصلاح‌طلب و حامیان آنها با حفظ واقع‌بینی خود به اهداف اولیه‌شان از 24 خرداد بازگردند و اجازه ندهند که رسانه‌های اصولگرا با شانتاژهای خبری در میان دولت و اصلاحات یاس و ناامیدی ایجاد کنند.

بازپس‌گیری آراء خاموش

یکی از ابعاد مهم شکست اصولگرایان در انتخابات پیشین که کمتر به آن پرداخته شده، از دست دادن آراء خاموشی بود که به صورت سنتی به سبد اصولگرایان ریخته می‌شد. این جنس رای که معمولا از روستاها و شهرهای کوچک به صندوق‌ها ریخته می‌شود، عموما تاثیر زیادی را از رسانه‌هایی چون صداوسیما و تبلیغات خاص می‌گیرد. اما در انتخابات پیشین اکثریت رای روستاها نیز به حسن روحانی داده شد و باعث شد که اقتدارگرایان از این بابت احساس خطر جدی کنند.

از همین رو برخی از اقدامات را جهت ریختن این آرا از دولت اعتدال برنامه‌ریزی کردند. اقدامات مشکوک برخی از مدیران بازمانده از دولت احمدی‌نژاد در اجرای طرح سبد کالا که منجر به یک مدیریت تایید نشده در این طرح شد، از جمله این موارد بود. برخی معتقد بودند که محافل افراطی اصولگرا از این زاویه سعی دارند که دولت روحانی را در نزد توده‌های خاموش تخریب کنند. این اقدامات نه بصورت پروژه‌ه‌ای بزرگ بلکه طی یک سری ریزپروژه صورت می‌گیرند که به افزایش میزان نارضایتی عمومی از دولت منتج شوند. مثلا افزایش قیمت عوارضی در یکی از اتوبان‌های اطراف تهران از 1000 تومان به 2500 تومان از جمله این موارد بود که باعث نارضایتی مردم شده بود و در نهایت مشخص شد که مدیر مربوطه با چه انگیزه‌ای و به خاطر توصیه چه کسانی این اقدام ناصواب را انجام داده بود.

در این زمینه می‌توان به فعالیت جدی صداوسیما نیز اشاره کرد. رسانه ملی در 8 سال گذشته هر آنچه دولت احمدی‌نژاد انجام می‌داد را با ظاهری زیبا به جامعه عرضه میکرد. اما اکنون گویی منتظر است تا کوچکترین حاشیه‌ای در اطراف کار مسئولین دولتی جدید پیدا شود تا بر روی آن گزارش‌ها و برنامه‌های مفصلی بسازد. این اقدامات را می‌توان در راستای هدف اصولگرایان برای بازپس‌گیری آراء خاموش از اصلاح‌طلبان تفسیر کرد.

زمینه‌سازی برای رد صلاحیت کاندیداهای اصلاح‌طلب

اصلاح‌طلبان در انتخابات گذشته نشان دادند که به ساختارهای قانونی از جمله نظارت استصوابی تن می‌دهند. در این زمینه می‌توان به رویکرد تساهل‌گرانه آیت‌الله هاشمی پس از عدم تایید صلاحیتش اشاره کرد. اما اصولگرایان سعی دارند تا با بازپروری پروژه فتنه سازی و برچسب زدن به اصلاح‌طلبان با روش‌های گوناگون، شرایطی را ایجاد کنند که تعداد بیشتری از کاندیداهای اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس رد صلاحیت شوند. در این زمینه می‌توان به تلاش جبهه پایداری برای گرفتن فرمانداری‌ها(از ارکان مهم در روند تایید صلاحیت کاندیداها) و نزدیک شدنش به آیت‌الله جنتی نیز اشاره کرد.

اما نقطه قوت جدی اصلاح‌طلبان نیز این است که شخصیت‌هایی چون خاتمی و هاشمی پس از 24 خرداد به سطحی از محبوبیت اجتماعی رسیده‌اند که اصلاح‌طلبان در شهرهای بزرگ حتی اگر با لیست دوم یا سوم خود هم به میدان انتخابات بیایند، صرفا با داشتن عکس این دو شخص در بالای لیستشان و حمایت سیاسی آنها از اصلاحات، می‌توانند لیست‌های پرهزینه و اصلی اصولگرایان را در شهرهای بزرگ شکست دهند. در هر حال این اقدامات محافظه‌کاران، هوشمندی بیشتری را از سوی اصلاح‌طلبان و حامیان اصلاحات می‌طلبد.

جلوگیری از پرشور شدن انتخابات

تجربه نشان داده که هرگاه مشارکت در انتخابات بالا باشد، میزان موفقیت اصلاح‌طلبان نیز بیشتر است. پایگاه رای اصولگرایان عموما از اقشاری تشکیل شده که بصورت سنتی در هر دوره انتخابات به پای صندوق رای می‌آیند. اما این وضعیت در بین حامیان اصلاحات متفاوت است. معمولا بخشی از حامیان اصلاحات بین رای دادن و ندادن مردد هستند. طبیعتا هرچه که شور انتخاباتی در کشور بیشتر باشد، مشارکت نیز بالاتر می‌رود و این امر به نفع رای اصلاح‌طلبان خواهد بود. بنابراین اصولگرایان سعی دارند که در خصوص این انتخابات مجلس، از افزایش بیش از حد شور انتخاباتی به مانند آنچه در 24 خرداد رخ داد جلوگیری کنند.

در این زمینه اظهارات اخیر اصولگرایان نیز می‌تواند جالب توجه باشد. علیرضا زاکانی امروز در گفتگو با فارس گفت: « آنها سعی دارند موضوعی را به جامعه و ‌تصمیمی را به مردم القا کنند؛ این عده تلاش می‌کنند یک نوع پیش‌داوری را بین مردم جا بیندازند و عملا مطلوب خود را به زبان بیاورند. افراد باید خویشتن‌داری کنند، البته متن جامعه پاسخ مناسبی به چنین پیش‌داوری‌هایی خواهد داد.» مشخص است که اصولگرایان از شروع شدن بحث‎‌های انتخاباتی در جامعه واهمه دارند و از حالا سعی می‌کنند که به انحاء مختلف از شدت گرفتن شور انتخاباتی جلوگیری کنند.

*در قسمت سوم این نوشتار که بزودی در سلام نو منتشر خواهد شد، به مخاطراتی که اصلاح‌طلبان را در مسیر پیش رو تهدید خواهد کرد پرداخته شده است.

اخبار مرتبط

انتخابات مجلس؛ فرصتی استثنائی برای اصلاح‌طلبان/قسمت سوم

انتخابات مجلس؛ فرصتی استثنائی برای اصلاح‌طلبان/قسمت اول

نظرات بینندگان

انتشار یافته: ۱۰

در انتظار بررسی: ۰

غیر قابل انتشار: ۰

ناشناس

۱۵:۴۴ - ۱۳۹۲/۱۲/۰۵

پاسخ

تحلیل فوق العاده ای بود. ممنون

هادی

۱۵:۴۵ - ۱۳۹۲/۱۲/۰۵

جامعه ما فراموش کار است. کارنامه اصولگراها تو این 8 سال رو هم فراموش میکنه این جامعه

پاسخ ها

۰۱:۵۹ - ۱۳۹۲/۱۲/۰۶

همانطوری که گندهای این چندماهه ی روحانی رو هم فراموش کردن...

۱۸:۵۶ - ۱۳۹۲/۱۲/۰۵

سلام نویی ها سایت شما با این روتدی که پیش می رود خوانندگانش رو از دست خواهد داد . در جایی میخواندم موفقیت یک سایت خبری به تعداد کامنت هایی که تایید می کند بستگی داره که درباره شما عکس این جریان اتفاق افتاده به هر خبری که نگاه می کنی تعداد زیادی کاامنت تایید نشده وجود دارد که این سبب می شود کاربران زیاد در بحث ها مشارکت نکنند دقیق مثل انتظاری که شما برای مشارکت در این مبحث داشتید .

احسان

۱۹:۲۵ - ۱۳۹۲/۱۲/۰۵

به نظر من اگر یه برنامه اصولی اصلاح طلبان برای انتخابات مجلس پیاده بکنن میتونن مدیریت کشور رو کامل به دست بگیرین از همه ظرفیت ها باید برای تبلیغ نمایندگان اصلاح طلب استفاده کنیم همه باید شرکت کنیم و رای بدیم انتخابات تنها راه ملت برای سعادت است

۲۱:۴۱ - ۱۳۹۲/۱۲/۰۵

سال آینده سال فوق العاده ای بر اصلاح طلبان است که باید مواظب مردم عوام باشند بایک حرکت نسنجیده میتوانند رای خود را به اصولگرایان واگذار نمایند مثل سبد کالا که باید خیلی حساب شده کار نمایند گرانی هائی که دراواخر خدمت احمدی نژاد بر مردم تحمیل شده مثل کود شیمائی که روستائیان را به دولت تدبیر و امید نا امید کرد و این دولت هم درقبال گرانی کود شیمیائی هیچ عکس العملی نشان نداد و حتی توضیحی هنوز بابت این گرانی به مردم ندادند و مردم فکر میکنند این دولت اینها را گران کرده

کوثر

۲۲:۰۰ - ۱۳۹۲/۱۲/۰۵

لطفا اصلاح طلبان بیشتر توده مردم را در شهرهای کوچک که مسائل اصلی انها مشکلات اقتصادی بوده و علایق مذهبی انها هم زیاد است در نظر گرفته و برای انها هم که نه به روزنامه و نه به اینترنت دسترسی دارند برنامه تبلیغاتی داشته باشید.

پورجم

۰۱:۴۱ - ۱۳۹۲/۱۲/۰۶

دولت محترم بایستی نسبت به اقناع افکارعمومی در مرحله جدیدهدفمندی نهایت دقت رابکارببندد وبسیار زیاددقت کندتامباداکه اقشارآسیب پذیردرفشاراقتصادی قراربگیرندوهمین امرباعث رویگردانی مردم ازدولت نشود،چراکه عده ای درصددندتاازکاه کوه بسازند ودولت رامتهم به بی تدبیری وسومدیریت کنند.

حقیقتاباچه دلشوره وبیمی نگرانیم هنوز.