سلام نو _ سرویس گردشگری: مساجد در فرهنگ اسلامی ایران همیشه جایگاه والایی داشته است برای همین هم هست که در سفر به شهرهای ایران مساجد زیبای را پیدا می کنید که در نهایت شکوه ساخته شده اند تا به خوبی نشانگر فرهنگ و تاریخ این سرزمین باشند. در نقاط مختلف کشور مساجدی وجود دارند که نه تنها مکانی برای عبادت و انجام فرایض دیدنی مردم هستند بلکه با قدمتی که دارند امروز به یک جاذبه تاریخی هم تبدیل شده اند و گردشگران زیادی در سفر به آن شهر از این مساجد دیدن می کنند. نمونه ای از این مساجد تاریخی در شهر قزوین وجود دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم.
مسجد جامع؛ مسجد مشهور و دیدنی قزوین
شاید معروف ترین جاذبه قزوین قلعه الموت باشد؛ قلعه ای تاریخی که در دل طبیعتی زیبا یکی از ارزشمندترین جاذبه های ایران را رقم زده است. اما در این شهر بناهای تاریخی و معروف دیگری هم پیدا می شود که یکی از آن ها مسجد جامع قزوین است، مسجدی که تاریخی بلند دارد و پیشینه اش آنقدر طولانی است که آن را یکی از قدیمی ترین مساجد جامع ایران می دانند.
اگر علاقمند به تماشای معماری های زیبا هستید این مسجد ناامیدتان نمی کند چون در آن طراحی و شاهکار معماری دوره سلجوقیان را به نظاره می نشینید و با تماشای نمایشی پرجزئیات از هنر معماری ایرانی هیجان زده می شوید. مسجد جامع قزوین یکی از قدیمی ترین مساجد چهار ایوانی ایران به حساب می آید و کتیبه هایی درون گنبدخانه آن جای دارد که نمونه آن در جایی دیگر پیدا نمی شود. این مسجد که در لیست آثار ملی ایران قرار دارد از ویژگی های یکتا و کتیبه های شاخص بهره می برد که بازدید از آن را از بایدهای سفر به قزوین کرده است.
جاذبه‌های دیدنی درون معروف‌ترین مسجد قزوین
گنبد
گنبد فیروزه‌ای بزرگی در قسمت جنوبی مسجد قرار دارد که از دوره سلجوقیان به یادگار مانده و از نوع گنبد دوپوش است. این گنبد از اولین نمونه‌های ابتدایی ساخت گنبد در ایران محسوب می‌شود.
محراب
در قسمت جنوبی مسجد محرابی زیبا پوشیده از سنگ مرمر وجود دارد که اطرافش با کاشی‌های رنگارنگ و کتیبه‌های گچ‌بری تزیین شده است. در فاصله کمی از محراب، منبری زیبا از جنس سنگ به چشم می‌خورد.
مناره ها
دو مناره باشکوه بر بلندای مسجد جامع قزوین قرار دارد که نقش‌ونگارهای رنگارنگ و کاشی‌کاری‌های آن، هنر دوره قاجاریه را به تصویر می‌کشند.
سرداب
سرداب یا زیرزمین که حالا بخشی از کتابخانه بزرگ به حساب می‌آید، در گذشته کاربری دیگری داشت و در تابستان محل اقامه نماز جماعت بود. سرداب مسجد جامع قزوین در سال ۱۳۱۳ هجری قمری توسط باقرخان سعدالسلطنه و به هزینه میرزاعلی اصغر خان عطابیک ساخته شد.
آب انبار
آب‌انباری در جلوخان مسجد قرار دارد که به‌عنوان آب‌انبار مسجد جامع قزوین شناخته می‌شود. طبق کتیبه موجود، ساخت این بنا مربوط به سلطنت شاه سلیمان صفوی است و شامل مخزنی بزرگ و دیوارهایی ضخیم می‌شود که با ۳۷ پله به عمق زمین می‌رود. در حال حاضر این آب‌انبار قدیمی‌ترین آب‌انبار شهر قزوین به حساب می‌آید که در سال ۱۳۷۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آب خوری
یک آب‌خوری در حیاط این مسجد وجود دارد که بین حوض و ایوان شرقی بنا قرار گرفته است. این آب‌خوری با ۱۰ پله به قنات خمارتاش می‌رسد، آب این قنات از دل آب‌خوری می‌گذرد، به جنوب شهر می‌رود و بیرون دروازه امامزاده حسین (ع) نمایان می‌شود.
طاق هارونی
در میان رواق‌های جنوبی مسجد دو صفه قرار دارد که یکی از آن‌ها به نام طاق هارونی یا گنبد هارونی معروف است؛ طاقی که به دهلیز ورودی شرقی وصل می‌شود. به گفته مورخان این طاق، قدیمی‌ترین بخش مسجد از جامع قزوین است که به فرمان هارون الرشید بنا شد. در ساختمان هارونی مصالحی چون خشت خام بزرگ، گل‌ولای به کار رفته است.
ایوان جنوبی
مهم‌ترین و زیباترین ایوان مسجد جامع قزوین، ایوان جنوبی آن است که ساختمانی دو اشکوبه‌ای دارد. اشکوب در معماری به‌معنای طبقه و سقف است.
ایوان شمالی
ایوان شمالی از بناهای متعلق به دوره شاه طهماسب صفوی محسوب می‌شود که مرمت‌های زیادی به خود دیده است. روزگاری در میان دو مناره زیبا و کاشی‌کاری این ایوان، ماذنه بزرگی وجود داشت که حالا برچیده شده است.
ایوان غربی
ایوان غربی روبه‌روی ایوان شرقی قرار دارد و در دو طرف آن، دو راهروی شمالی و جنوبی در زمان شاه سلیمان صفوی ساخته شده است. این ایوان در گذشته تزییناتی زیبا و کاشی‌کاری رنگارنگی داشت که اثری از آن‌ها وجود ندارد.
ایوان شرقی
از جزییات ایوان شرقی و تاریخچه آن اطلاعات روشنی در دست نیست؛ اما باقرخان سعدالسلطنه، فرماندار وقت قزوین به دستور و هزینه میرزا علی اصغرخان عطابیک در سال‌های ۱۳۱۲-۱۳۱۳ هجری قمری این ایوان را از نو بنا کرد که ساخت آن تا به امروز نیمه‌کاره باقی مانده است.
مقصوره خمارتاشی
مقصوره خمارتاشی یا طاق جعفری در پشت ایوان جنوبی واقع شده و از بخش‌های باقی‌مانده از دوره سلجوقی است که به دست امیرخمارتاش در دوره ملک شاه سلجوقی ساخته شد. مقصوره به دیواره یا مکانی بسته در دور محراب مسجد گفته می‌شود. این مقصوره مربعی‌شکل، طاق‌نماهایی در اطراف دارد و در قسمت جنوبی آن محرابی مرمری با کاشی‌های رنگارنگ و منبری سنگی دیده می‌شود.
نظر شما