به گزارش سلام نو آنطور که کجارو نوشته است استاد محمود فرشچیان، نقاش، نگارگر و مینیاتوریست معاصر ایرانی، شهرت خود را به خلق آثاری بدیع در حوزه عرفان، ادبیات و مذهب مرهون است. تابلوهای "عصر عاشورا"، "شام غریبان" و "ضامن آهو" و همچنین طراحی ضریح امام رضا (ع) و امام حسین (ع) از جمله مشهورترین آثار این هنرمند بزرگ به شمار می‌روند.
فرشچیان، خلاق بی‌نظیر
فرشچیان به عنوان یکی از اسطوره‌های هنر معاصر ایران، در زمینه طراحی و رنگ‌آمیزی از استعدادی خارق‌العاده برخوردار بود. استواری قلم‌مو، غنای محتوای آثار برگرفته از ادبیات عرفانی و باورهای دینی، او را به شهرتی جهانی رساند.
سبکی نو در نگارگری
آثار فرشچیان بر پایه نقاشی سنتی ایران بنا شده‌اند، اما تغییرات چشمگیری که او با تلفیق تکنیک‌های نو در این مسیر ایجاد کرد، سبب خلق سبکی نو در نگارگری ایران شد. رهایی نقاشی از وابستگی به ادبیات، سه‌بعدی کردن آن با الهام از هنر غرب و بازسازی مفاهیم دینی، از مهم‌ترین شاخصه‌های سبک فرشچیان هستند.
نقاشی پویا و خلاق
فرشچیان در سبک خود ضمن پایبندی به شیوه‌های کلاسیک، از تکنیک‌های نو نیز برای توسعه دامنه نقاشی ایرانی بهره برد. نقاشی پویا و پرجنب و جوش، تلفیق عناصر سنتی و مدرن، خلاقیت، نقوش متحرک، خطوط قدرتمند و نرم و آفرینش رنگ‌های مواج از ویژگی‌های بارز سبک این هنرمند هستند.
ترکیبی بدیع از نوآوری و اصالت
آثار فرشچیان، ترکیبی دل‌انگیز از نوآوری و اصالت را به نمایش می‌گذارند. درون‌مایه آن‌ها از اشعار کلاسیک، آیات قرآن، ادبیات فارسی، متون مقدس مسیحیان و یهودیان و تخیل عمیق او نشئت می‌گیرند.
نقشی بی‌بدیل در معرفی هنر ایرانی
فرشچیان نقشی کلیدی در معرفی هنر نگارگری ایرانی به دنیا ایفا کرد. سخنرانی در دانشگاه‌ها و موسسات هنری، انتشار آثار و مقالات متعدد درباره نقاشی‌هایش و اهدای تابلوهای خود به سفرا و وزرای خارجی، از جمله فعالیت‌های او در این زمینه بودند.
زندگی‌نامه
محمود فرشچیان در چهارم بهمن ماه سال ۱۳۰۸ در اصفهان زاده شد. پدرش، حاج غلامرضا فرش‌فروش، به دلیل شغل خود، علاقه وافری به هنر داشت. محمود در کنار پدر به کارگاه هنرمندان و فرش‌فروشان می‌رفت و از همان کودکی مجذوب نقوش، رنگ‌ها، خطوط موازی و مدور شد.
علاقه‌ای ذاتی به هنر
فرشچیان در کودکی، فردی درون‌گرا بود و کمتر به بازی با همسالان خود رغبت نشان می‌داد. گچ‌بری‌های روی دیوار، نقوش تابلوهای منزل پدر و نقش‌های قالی، از همان ابتدای کودکی توجه او را جلب می‌کردند و ساعت‌ها غرق تماشای آن‌ها می‌شد.
تحصیلات هنری
با رسیدن به سن تحصیل، محمود به مدرسه متجدد گلبهار فرستاده شد. در این دوره، استعداد نقاشی او آشکار شد و به واسطه معلمش، ضیاالدین امامی، به حاج میرزا امامی، روحانی و نقاش برجسته آن زمان معرفی شد. فرشچیان هم‌زمان با تحصیل، چهار سال به شاگردی او نیز مشغول شد.
هنرستان و اساتید
فرشچیان در سن ۱۶ سالگی به هنرستان هنرهای زیبای اصفهان رفت و در آنجا از محضر استاد عیسی بهادری، نقاشی فرش، مینیاتور، رنگ روغن و اصول و مبانی طراحی نقوش سنتی را فراگرفت. استاد حسن به‌نیا معروف به "متین" و استاد عدنانی نیز در رشد هنری او نقش مهمی داشتند.
سفر به دور دنیا و کسب تجربه
فرشچیان پس از اتمام تحصیلات خود در وین، دو سال به سفر دور دنیا پرداخت و از موزه‌های مشهور جهان بازدید کرد. این سفر تجربیات هنری گرانبهایی برای او به ارمغان آورد و پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۴۰، کار خود را در اداره‌کل هنرهای زیبای تهران آغاز کرد.
استادی در دانشگاه و پرورش شاگردان
فرشچیان در دوران تدریس خود، شاگردان برجسته‌ای تربیت کرد که هریک در عرصه نقاشی به شهرت رسیدند. اردشیر مجرد تاکستانی، حسین کاشیان، محمدباقر آقامیری و مجید مهرگان از جمله این هنرمندان هستند.
بازنشستگی و ادامه خلق آثار
فرشچیان در سال ۱۳۵۹ از دانشگاه هنرهای زیبای تهران بازنشسته شد و پس از آن، بیشتر وقت خود را به نقاشی و مطالعه اختصاص داد. او در این دوران آثار متعددی خلق کرد که گواه نبوغ و استعداد بی‌پایان او در نگارگری هستند.
ایمان و تعهد
فرشچیان در خانواده‌ای مذهبی پرورش یافت و ارادت او به پیامبر اسلام (ص) و ائمه اطهار در آثارش به وضوح هویداست. به گفته خود او، ارادت مادرش به امام سوم شیعیان، نقش مهمی در خلق اثر ماندگار "عصر عاشورا" داشت.
تاسی به ائمه اطهار
ایمان به امام هشتم شیعیان، نقشی عمیق در زندگی هنری فرشچیان داشت. او معتقد بود که در خلق آثاری مانند "ضامن آهو" و طراحی ضریح امام رضا (ع) از یاری ایشان بهره‌مند بوده است. حتی در دوره‌ای که به دلیل بیماری قلبی قادر به نقاشی نبود، به گفته خود در خواب چهره امام رضا (ع) را دید و پس از آن توانست مجدداً نقاشی را ادامه دهد.
میراثی ماندگار
امروزه نام استاد محمود فرشچیان به عنوان نگارگری صاحب سبک و چهره‌ای ماندگار در تاریخ هنر ایران و جهان ثبت شده است. او با خلق آثاری بدیع و سرشار از ظرافت و معنویت، گامی بزرگ در اعتلای هنر نگارگری ایران برداشت و نام خود را در زمره برترین هنرمندان جهان جاودانه کرد.
نکاتی جالب درباره استاد فرشچیان:
- فرشچیان در طول زندگی هنری خود، بیش از ۸۰ تابلو نقاشی خلق کرد.
- آثار او در موزه‌های معتبر جهان از جمله موزه لوور، متروپولیتن و بریتانیا نگهداری می‌شوند.
- فرشچیان در سال ۱۳۷۲ نشان درجه یک هنری را از رئیس جمهور ایران دریافت کرد.
- او در سال ۱۳۸۶ به عنوان "چهره ماندگار" هنر ایران معرفی شد.
- در حال حاضر، استاد فرشچیان در نیوجرسی آمریکا زندگی می‌کند و گاه به ایران سفر می‌کند.
نظر شما